𝘿𝙚 𝙢𝙖𝙖𝙩𝙨𝙘𝙝𝙖𝙥𝙥𝙚𝙡𝙞𝙟𝙠𝙚 𝙣𝙤𝙧𝙢
‘𝘞𝘪𝘭 𝘫𝘪𝘫 𝘴𝘱𝘦𝘤𝘪𝘧𝘪𝘦𝘬 𝘩𝘦𝘵 𝘷𝘦𝘳𝘩𝘢𝘢𝘭 𝘷𝘢𝘯 𝘑𝘢𝘯𝘯𝘦 𝘷𝘦𝘳𝘵𝘦𝘭𝘭𝘦𝘯 𝘰𝘧 𝘪𝘴 𝘩𝘦𝘵 𝘥𝘦 𝘱𝘦𝘳𝘪𝘰𝘥𝘦 𝘸𝘢𝘢𝘳𝘪𝘯 𝘫𝘦 𝘷𝘦𝘳𝘩𝘢𝘢𝘭 𝘻𝘪𝘤𝘩 𝘢𝘧𝘴𝘱𝘦𝘦𝘭𝘵 𝘥𝘪𝘦 𝘫𝘦 𝘪𝘯𝘵𝘦𝘳𝘦𝘴𝘴𝘦𝘦𝘳𝘵?’
Dat vroeg de redacteur die mijn manuscript had beoordeeld (en afgewezen).
Een goede vraag, want ik realiseerde me dat ik na drie jaar schrijven en herschrijven het antwoord een beetje uit het oog was verloren.
Voor mij is het duidelijk: ik wil het verhaal vertellen van een (jonge) vrouw die zich niks aantrekt van de in haar tijd geldende maatschappelijke normen en het anders wil doen. Ik wil laten zien welke strijd zij moet voeren met haar omgeving, maar ook de confrontatie die ze aangaat met zichzelf als ze aan het wankelen wordt gebracht door overtuigingen van anderen.
In de volgende delen van de trilogie (Sofia en Johanna) zal de positie van de vrouw, in een andere context en op een andere manier, ook een belangrijk thema zijn. De tweede helft van de negentiende eeuw leent zich uitstekend om het verhaal van Janne te vertellen door de opkomst van de strijd om vrouwenrechten en ook de eerste helft van de twintigste eeuw en de periode van de Tweede Wereldoorlog bieden een uprima achtergrond voor dit thema.
Terwijl ik nadacht over de vraag van de redacteur realiseerde ik me ook dat het thema, de positie van de vrouw, nog steeds actueel is. Onlangs las ik zelfs dat de salariskloof weer gegroeid is. Zelf merk ik het bijvoorbeeld ook aan hoe we oordelen over anderen, hoe zich in mijn hoofd vaak zo snel een oordeel ontwikkelt als ik iets zie, hoor of lees. Yes, deze post is ook een note to self.
Misschien herken jij het ook. Als je fulltime werkt, ben je geen goede moeder, als je ervoor kiest geen kinderen te krijgen vinden we je egoïstisch, als je carrière maakt noemen we je een bitch en als je er juist voor kiest fulltime moeder te zijn vallen we massaal over je heen omdat je je kansen niet grijpt. Misschien oordelen vrouwen nog wel het hardst over andere vrouwen.
Janne oordeelt over de vrouwen in haar omgeving die genoegen lijken te nemen met een armoedig leven en een man die alles bepaalt, en er wordt niet minder hard over haar geoordeeld. En toch denk ik dat het doel van Janne en haar (niet fictieve) tijdgenoten was dat vrouwen, vanuit een gelijke positie, zelf mogen en kunnen kiezen hoe ze hun leven inrichten, wat de maatschappelijke norm ook is. Zou dat niet het recht van ieder mens moeten zijn?
Work in (forever) progress?
Nog even terug naar de vraag van de redacteur: ik kan er geen antwoord geven. Ik kan het verhaal van Janne niet los zien van de periode in de geschiedenis waarin ik het geplaatst heb. Punt.
